خواص نوری سنگها

رنگ که یکی از بارزترین جنبه‌های ظاهری سنگ جواهر است، در واقع در واقع یکی از خواص نوری آن به شمار رفته و کاملا وابسته به وجود روشنایی است. ساختار بلوری مجزای دو سنگ متفاوت، عکس العمل خاصی به نور نشان داده و خواص نوری هر سنگ را معین می کند.

سنگهای رنگ یافته (دگر رنگ):

رنگ یافتگی، رنگ پذیری از عناصر یا ناخالصی هاست که در واقع جزء ثانویه ترکیب شیمیایی سنگ محسوب می شود. به عنوان مثال یاقوت، ذاتاً بی رنگ است اما ناخالصی ها مثلا اکسیدهای فلزی، رنگ سرخی به آن می‌دهد که یاقوت را سرخ به وجود می آورند. یا رنگ‌های آبی، سبز و زرد که سافایر را به وجود می‌آورند و یا رنگ نارنجی صورتی که یاقوت پادپاراشا را به وجود می آورند. سنگهای رنگ یافته قابلیت تشدید و یا تغییر رنگ دارند.

سنگهای خودرنگ:

رنگ سنگ های خود رنگ مربوط به عناصری است که ترکیب شیمیایی سنگ را تشکیل می دهند و از این رو سنگهای خود رنگ فقط در یک رنگ واحد و با شدت و ضعف از همان رنگ دیده می شوند. به عنوان مثال: زبرجد که همواره سبز دیده می‌شود، مربوط به عنصر شیمیایی آهن آن است.

سگ های پاره رنگ:

به بلوری که سنگ های متفاوتی را در خود داشته باشد، پاره رنگ می گویند.  که ممکن است دو رنگی، سه رنگی یا چند رنگی باشد. ممکن است رنگ ها نا همنواخت باشند یا در نقاطی اختلاط داشته باشند. گونه‌های مختلف ترمالین بهترین شاهد مثال است که می‌تواند تا ۱۵ رنگ یا سایه رنگ را در یک بلور واحد به نمایش گذارد.

سنگ های چند رنگ:

سنگ هایی که از یک زاویه دید یک رنگ نشان داده می دهند، می‌توان از زاویه دیگری یک یا چند رنگ دیگر را بروز دهند و بدین خاطر چندرنگ نام گرفتند. سنگ های بی شکل و یا مکعبی تنها یک رنگ نشان می دهند ولی کج لوزی ها و چهار وجهی ها، شش وجهی ها و یا سه وجهی ها دو رنگ نشان می دهند. راست لوزی ها و کج وجهی ها پدیده سه رنگی نشان می دهند.

ضریب شکست نور ( RI ):

هنگامی که شعاعی از نور به سطح یک سنگ صیقلی می تابد کمی از آن منعکس اما عمده آن عبور کرده و جذب می شود و چون چگالی سنگ و هوا با هم متفاوتند، نور در برخورد با سنگ شکسته و منحرف می شود. مقدار این انحراف ضریب شکست نور نام دارد و با (RI) نشان داده می‌شود. که به کمک دستگاه تفریق سنج دو شکستی سنگ تشخیص داده شده و در نهایت هویت سنگ تعیین می شود.

دو شکستی ( DR ):

وقتی از طریق تفریق سنج به سنگ ها نگاه کنیم سنگ های مکعبی مانند اسپینل که تک شکستی هستند در یک لبه سایه رنگ نشان می دهند. ولی سنگ هایی مانند تورمالین دو لب سایه رنگ از خود بروز می‌دهند که تفاضل بین این دو رادو شکستی (DR) میگویند.